ibni sina ve psikoloji

İbni Sina doğa bilimini kuramsal bir çalışma olarak görür ve konularını cisimlerin hareket ve durağanlığıyla sınırlar. Her cisim madde ve formdan (suret) oluşur. Madde cismin aslına; form da niteliğini, niceliğini, yerini, nedenini gösterir. Madde ve form ayırımı yalnızca zihinsel olup gerçekte maddesiz form, formsuz madde bulunmaz. Her doğal cismin doğal bir yeri vardır. Evren birdir; yaratıcı hareket de birdir ve daireseldir. Cisimlerden hiçbiri kendiliğinden hareketli ya da durağan olamaz. Bunlar’ın başlıca nedenleri doğal güç, nefs (ruh) gücü ve gökkürenin (felek) gücüdür. Cisimlerin sonsuzca bölünebileceği düşüncesiyle atomcu görüşe karşı çıkan İbni Sina, böylece «bölünmeyen en küçük parça»yı kabul eden İslam kelamcılarından kesin olarak ayrılmıştır.

İbni Sina, Aristoteles geleneğine uyarak psikolojiyi de doğa felsefesi içinde inceler; ancak içerik olarak birçok konuda Aristoteles’den ayrılır. Öncelikle Aristoteles, ruhu bedenin bir işlevi gibi görüp bağımsız bir varlığa sahip olmasından kuşku duyarken İbni Sina ruhun bağımsız varlığını kesin olarak vurgulamıştır.

İbni Sina psikolojide, Platoncu tasnife uygun olarak, «nefs» adım verdiği ruhu, en ilkelinden en gelişmişine doğru bitkisel ruh, hayvansal ruh ve insansal ruh (nefs-i nâtıka, düşünen ruh) şeklin de üç türlü düşünün Ruhun, basit algılardan akıl yürütmeye kadar birçok yetileri vardır. Bunlar genellikle «dış duyular» ve «iç duyular diye ikiye ayrılır. Dış duyular beş duyudan ibarettir. İç duyular «ortak duyu, tasavvur, hayal, anımsama ve düşünme»den oluşur. İslam düşünce tarihinde ilk kez İbni Sina, bu duyu türlerinden başka, bir de «vehim gücü» adım verdiği bir tür sezgi, önsezi ya da sağduyudan söz etmiştir. İnsan ruhunun asıl kendine özgü işlevi olan düşünme, akıl yetisinin bir işlevidir. Daha sonra Kant’ın kuramsal akıl ve pratik akıl dediğini İbni Sina bir tek aklın iki yetisi sayar ve bunlara «bilme gücü» ve «yapma gücü» adını verir.

-alıntı-

ellerine saglık malcom bu seferkini okudum güzel olmuş ilgi alanım dışında olsa bile paylaşım içn saol:)

bu sefer kısa bir yazı yolladım yorumun için sağol...

ewet farketdim:D

vatan sagolsun..

güsel yazı olmuş eline sağlık

. İslam düşünce tarihinde ilk kez İbni Sina, bu duyu türlerinden başka, bir de «vehim gücü» adım verdiği bir tür sezgi, önsezi ya da sağduyudan söz etmiştir.

-alıntı-

Acaba bu vehim gücü denilen şey bir tür geleceği görme olabilir mi ? olasılıksız adlı kitapta okumuştum ve orda epilepsi hastalarının bir tür kriz esnasında geleceği birşekilde göreceğinden bahsediyordu.Tarihte ki önemli kişilerde de görüldüğü yazıyordu.Ve benim aklıma direk ibni sina geldi. dünya haritası çizen bir adam vardı ibni sina olarak kalmıs aklımda ama aslında piri reis.Acaba diyorum piri reisin o haritayı çizebilmesi bir tür epileptik nöbet esnasında geleceği görmesi sayesinde olabilmiş midir? Sonuçta çoğu dahi epileptik nöbetler geçirmiş olabilir pekala ,tarihte...Yoksa fazla mı hayalperest'im ?

Şifa Kitabı - Yason Yayıncılık (İbn Sina'nın eserlerinden bazı bölümleri derleyip bir araya getirmişler. Henüz okumaya başladım, anlaşılabilir, güzel bir kitap olmuş. Tavsiye ederim.)

Giriş olsun diye konunun altına kitaptan birkaç satır yazdım, ileride devamı gelir...

-Bir feleğin ilk devinimi ancak tinsel bir varlığın müdahalesiyle gerçekleşir. (Yani çarkın dönmesi için çarkı çeviren varlığın zorunlu oluşu.)

-Ruh, beden gibi bir şekle sahip değildir, beden, parçalarına ayrılabilir, fakat ruh birliktir, bölünemez.

Konu güncellenmişken bir şey ekleyeyim. İbn Sina okumak isteyenler Litera yayınlarından şaşmamalıdır. İstanbul'da yaşayanlar için Şehzadebaşı'ndaki yerinden %45 indirim ile 11 eserini set olarak 100 liraya alabilirler.

Daha önce de Yason yayınlarından çıkmış olan birkaç kitap okumuştum, yazım hatalarıyla dolu kitaplar... Litera yayınları her anlamda çok profesyonel, şerh konusunda en iyi kişilerle çalışıyorlar. Kitaba gelince, şu an bitirdim, fakat ekleme yapmayacağım buraya. Ben de Cronos'a katılıyorum, önerdiği yayınevinden almak çok daha sağlıklı olur.