Boris Vian Külliyatı...

mezarlarınıza tüküreceğim

Bu roman ilk kez 1946'da Vernon Sulivan takma adıyla yazıldı. Ve 1949'da 'ahlaki değerlere hakaret' ettiği gereçeksiyle yasaklandı. Nedeni, erotizmin 'aşırı' gerçekçi bir biçimde betimlenmesiydi.1940'lı yılların başında Amerika'da yaşanan ırkçılık, şiddet ve hoşgörüsüzlükle dalgasını geçen Mezarlarınıza Tüküreceğim, döneminin ve 20. yüzyılın en ünlü ve çarpıcı romanlarından biridir.

Boris Vian, pek çok yazardan beklenen 'duyuları ateşleyici' bir üsluba sahip değildir. Vian'ın üslubu, romanlarında alçak sesle duyulabilen bir müziğin içinde gizlidir. Mezarlarınıza Tüküreceğim, bu müziğin seslendirildiği bir kara roman pastişidir...

(Arka Kapak)

karıncalar

Etrafımız tamamen sarılmış durumda. Alışkanlıklar insanın duygularını köreltiyor. Hala mayın üstünde ayakta duruyorum. Neler olacağını kestirmek çok zor. Zayıftı. Açlıktan ölmeliydi. Bu sağlık için en iyisiydi. Dışarıda, güçlü bir rüzgar esiyor, kurtlar ısınabilmek için koşturup duruyordu. Son bir kez deneyeyim mi, önerisinde bulundu. Minik bulutlar, gökyüzüne minik bulutlar serpişmiş görünümü veriyordu ve bu da bir şeydi. (Arka Kapak)

günlerin köpüğü

'Yaşamda önemli olan, her şey için bir yargıya varabilmektedir. Sonunda kitleler bireyler haklı çıkar. Yaşam kurallarının sayısını azaltmak gerekir, yaşamı sürdürmek için onları izlememize ihtiyaçları yoktur. Aslolan iki şey vardır: güzel kızlarla aşk, ve New Orleans'ın ya da Duke Ellington'un müziği, ikisi de aynı şey. Geri kalan yok olmalı, çünkü geri kalan çirkindir, ileride gelecek olan sayfalar tüm gücünü tamamen gerçek bir öyküden almıştır., çünkü başından sonuna kadar ben hayal ettim.

(Arka Kapak'tan)

jöleli saçlar

Bazı yazarlar netamelidir... Varoluşları hep başka insanlarda, başka yazarlarda eksik olanı, sanatsal dehayı açığa vurur. Boris Vian bunlardandır! Kısacık bir ömre devasa yapıtlar; romanlar, tiyatrolar, şiirler, şarkılar, senaryolar, resimler sığdırmış bu netameli yazarın şiirleriyle karşı karşıyasınız...

'... Vian her zaman aykırı ve muhalif bir tavır sergiledi. 'Saygın' edebiyat çevrelerine şirin gözükmeye çalışmadı. Sonuçta, yaşamı sırasında eleştirmenlerle çok uğraşmasının bedelini, söylem dışı bırakılarak ödediğini görüyoruz, adı hiç bir zaman öne çıkarılmadı. Tepeden tırnağa toplum ve düzen karşıtı kişiliğiyle, eleştiri ve şiddet yüklü romanların yazarının,68'in devrimci öğrencileri için bir mit haline gelişini anlamak zor değil. Bu edebiyat dışı buluşma, Boris Vian'a ölümünden sonra edebiyat dünyasındaki ününü de getirdi...'

- A. Ömer Türkeş

Samimi olacağım - bir kez, pek âdet olmasa da -

Başlıyorum:

Memnun olacağım bir dense ki

Telefon size - eğer hâlâ var ise

Bir dense ki eğer Vian'ın V'si...

İsmim Q'yla başlamazsa şanslıyım

Çünkü Vian gibi, Q beni incitiyor

(Tanıtım Yazısından)

kırmızı ot

Anı yoktur. Anıların kendisinden kaynaklanan, bir başka kişilikle yaşanmış, bir başka hayat vardır. Gerçek zaman, eşit saatlere bölünmüş, mekanik bir yapı değildir. Tüm bunların sonunda burnunuza gelen şey, 'katmerli papatyaların ateşte yanan kalplerinin kokusu' olacaktır. Boris Vian'ın bilinmeyen nedenlerle, uzun süredir Türk okurundan saklanan romanının tam metni... (Arka Kapak)

kurtadam

Doluanay gecesi, yoğun bir üşüme duygusuyla, ateşten titreyerek aniden uyandı. Ayak başparmağının üzerinden, evcil salyangoz Frederic'i kibarca alıverdi. Yabancı bir dünyada yaşaması gerektiği düşüncesiyle büyük bir dehşete kapıldı.'Nereye gidiyorsun, kentsoylu? ' sorusuna bir cevap bulması gerekiyordu. Boris Vian masumiyetini, taklit edilemez güçlü ve özgür tarzını,13 öyküsüyle yeniden ortaya koyuyor. Kendini öldürtmekten daha tehlikeli ne olabilir? (Arka Kapak)

vercoquin ve plancton

Sürpriz partiler, Sürpriz partilerde başlayan aşklar, devlet daireleri, alman işgali ve standartlar üzerine otobiyografik bir bilimsel roman.

Gerçekten...

bütün ölülerin derileri aynıdır

'Muriel.... Kalmam gerek... Karım gidecektir..'

'Karım rahat bırak. Hem, zenci olduğunu ona söyledin mi önceden? '

Dan'ın yüzü sertleşti. Güçlükle soluk alıyordu.

'bir daha bunu söyleme, ' dedi. 'Tavsiye etmem sana.'

(Ön Kapak)

'Bütün Ölülerin Derileri Aynıdır', 'Mezarlarınıza Tüküreceğim'in zorunlu devamıdır. Lee, beyaz derisi sayesinde Beyazların arasına girip onlara karşı beslediği amansız intikam susuzluğunu gideren sahici bir Siyahtı. 'Bütün Ölülerin Derileri Aynıdır'daki Dan ise bir Beyazdır, fakat kanı bakımından Siyah olduğuna inanır. Beyazlara duyduğu kini yaptığı işle, kötü şöhretli bir gece kulübünün kabadayısı olmakla yüceltir ve Siyahları ezen Beyaz ırkla yavaş yavaş özdeşleştiğinin farkına varmaksızın o gece kulübünde elinden geldiğince hem vurur hem kadınlarla birlikte olur.

Boris Vian'ın Vernon Sullivan imzasıyla yazıp kendini kitabın çevirmeni olarak gösterdiği ve kitaba yazdığı önsözde eleştirmenleri eleştirdiği bu romanı sadece yabancı bir topluluğa katılıp ırkdaşlarına yüz çeviren ayrıksı bir kişinin öyküsü olarak okumamak gerekir. Olayın arkasında zengin bir ülkenin alt katmanlarında su yüzüne pek çıkmayan toplumsal sıkıntıları görürüz.

'Bütün Ölülerin Derileri Aynıdır' ırkçılığa karşı yazılmış ağıt misali bir roman...

(Tanıtım Bülteninden)

çıtırlar farkında değil

Yazdıklarımı yeniden okuyunca, bunları yazanın eğitimli bir herif olduğunu bi kerecik olsun düşünmeyeceksiniz gibi geliyor bana. Mesele sözcük dağarcığı mı? Hayır. Bana göre sorun, Latince alıntıların eksikliğinden kaynaklanıyor. Başlangıçta, bu konuda çaba gösterdim, ama görüyorum ki, kaptırmışım kendimi ve harbiden özenli bir üslupla yola çıkmama rağmen, doğallık galip gelmiş...

(Arka kapaktan alınmıştır...)

pekin de sonbahar

Boris Vian, Pekin'de Sonbahar adlı bu romanını yirmi altı yaşındayken ve üç ay içinde yazmıştı. Bu roman, önceden belirlenmiş bir çizgiyi izlemeyen, hızlı, özgür ve çok ustaca yazılmış bir anlatıdır. "Boris Vian", bu romanında, sözcüklere gerçek anlamlarını yüklemiş, sözcükler beklediğimizin ötesinde pek çok durumu da tanımlar bir nitelik kazanmıştır. Romandaki anlam belirsizlikleri, yazarın isteyerek yarattığı bir durumdur... (Arka Kapak)

pornografi üzerine

Eğer bir kadını elde etmek, bir kadeh cini ya da paket Gauloise sigarasını elde etmek kolay olsaydı ve onun, alkol ve sigara gibi, kirli ve mide bulandırıcı bir odaya tıkılmaya zorlanmaksızın açık havada tadına bakma özgürlüğümüz olsaydı, alkolizm ve nikotin zehirlenmesi çarçabuk ortadan kalkardı ya da en azından makul ölçülere inerdi. Hükümetin tüm olanakları kullanarak kentlileri konyak içmeye, pis kokulu otlar yakmaya itelemesi ve aynı zamanda alabildiğine karmaşık ama aslında kesinlikle normal bir işlevi gerçekleştirmeye yönelmekten başka bir şey yapmayan uçkuru düşükleri ön yargılar ve diğer kurallar ile mahkum etmesi olgusunda eğlenceli bir çelişki var... Madem ki aşk, her şeye karşın, yineliyorum, sağlıklı insanların çoğunluğunun ilgi merkezidir, devletçe de engellenmekte ve tıkanmaktadır, erotik edebiyatın, devrimci hareketin bugünkü tarzı olmasına şaşırmayız biz de! Erotik kitapları okumak, onları tanıtmak, yazmak, yarının dünyasını yanında yer almıştır; sahte erotik edebiyatı, bu uzmanlığın casusluk örgütü olarak adlandırabiliriz... Sarışın bir kadınla aşk yapmak... elbette iyi... ama hiç siyahları denediniz mi? Kim cesaret edecek buna? Ya da: Güzel bir kadınla yatmak... evet evet... ama çirkin bir kadınla yatmanın ne demek olduğunu biliyor musunuz? (Arka Kapak)

savrulan otlar arasında

Savrulan Otlar Arasında, romancı Boris Vian'ın geleceğini, bir anlamda yazarlık yazgısını önceden haber veren bir ilk roman... Yaşamı boyunca 40 yaşına gelmeden öleceğini söyleyip duran ve 39 yaşında meçhul yolculuğa çıkan böyle bir yazarın ilk romanına 'gençlik' kitabı demek hiç yakışık almaz. 1942-42 kışı boyunca yazılan Savrulan Otlar Arasında, son derece özgün bir esinlenmeden yaratılmış neşeli bir roman. Romana hız veren sözcüklerin dinamizmi oluşturuyor ana meseleyi. 'Ortada yazacak bir mesele yoksa ve o mesele gerçek değilse, meseleye ihanet etmemeli' diyen bir yazarın bütünüyle kafasından yarattığı, keyif için, eğlenmek için yazılmış bir hikaye. Otlar savruluyor, çünkü 'otların arasında bir şeyler var.' Okurlar yararına edebiyat yoluyla eğlenmeyi deneyen bir yazarın ilk deneyimi. Çok ayrıcalıklı bir ilk deneyim... (Arka Kapak)

sıradan kişiler için peri masalı

Sıradan Kişiler İçin Peri Masalı Boris Vian'ın gençlik yıllarında yazdığı ve bir türlü yayınlatamadığı bir kitap. Deyim yerindeyse 'sahibinin ihanetine uğrayan' bu kitabın tamamı 1997 yılına dek okura ulaşamadı ve çekmecelerde kaldı. Kitabın varlığı,1981 yılında çıkan ve Vian yapıtlarının kapsamlı bir incelemesini içeren bir incelemede, yazınsal bir kaynak olarak yerini almıştı yalnızca. Boris Vian uzmanı Noel Arnaud bu kitabın yazımı sırasında yazarının ihaneti üzerine şunları söylüyor. 'Hiç kuşkusuz, ikinci metinde Boris Vian'ın daha özenli bir yazı denediği açıktır, birtakım kolaya kaçmaları engellenmiş ve yazıyı sarıp sarmalayan ağır halet-i ruhuyeyi çekmeceye kaldırmıştır. Ama bizce bu, en iyinin ortadan kaldırılmasıdır. Boris'de böyle düşünmüş olmalı.' 'Sıradan Kişiler İçin Peri Masalı' hem üslup hem de içerik açısından, eski ve yeni tüm Boris Vian okurlarında hiç kuşkusuz büyük bir heyecan yaratacak. (Arka Kapak)

ve bütün çirkinler öldürecek

Bu roman, muhtelif esin kaynaklarının melezidir ve bu durum onu bir nevi neşeli, sürükleyici, orijinal ve her düzeyde parodik bir yaratık haline getirir. Bir arkadaş çevresi için özel bir dalga geçiş ya da 'private joke' olmakla birlikte, okuyucu kitlesi için de itiraf edilmiş bir parodi olan 'Ve Bütün Çirkinler Öldürülecek', suçun, bilimsel konjonktürün ve önsezgisel fütürolojinin büyük balıklarının avlandığı sulara ve hatta özel saplantıların ırmağına sürüklenir.

İnanılmaz da olsa -ki bu da tarzın bir parçasıdır- ahenkli ve iyi kurulmuş entrikası, olay dizilerinin paralel kurgusu ve -amatör- dedekiflerin durum değerlendirmesi yaparak yürüttükleri soruşturmayı özetlemelerine dayanan klasik yöntemiyle usta işi bir Kara Seri tarzı polisiye roman pastişidir bu.

(Arka Kapak)

yürek söken

Vian dille oynarken, onun dünyaya kazandırdığı sözde anlamı yıkmayı amaçlar.

Yürek Söken'de de, gözden kaçırılmaması gereken budur; yani sözcüklerin ardındaki yıkıcılık. Gülünç düşürülmeyen, alaşağı edilmeyen hiçbir şey yoktur yapıtlarında. Bu yüzden, Vian okurken, alaya alındığı duygusuna kapılabilir okur; ama bu duyguyla yetinmek ve 'ciddi' yorumlardan kaçınmak yararlı da olabilir... Onun yapıtları, dünyaya anlam veren şeylerin şiirsellikten ne denli yoksun olduğunu gösterir.

(Arka Kapak)