Hospitaliyerler

Hospitaliyerler (Malta Şövayeleri , St. Johan Şövalyeleri )

Hospitaliyerlerin kökeni, 1080 yılında Kudüs halen Müslümanların kontrolündeyken, fakir Hristiyan hacıları tedavi etmek maksadıyla kurulmuş olan St. John Hastanesine dayanmaktadır. Kudüs’ün haçlılarca ele geçirilmesinden sonra Kutsanmış Gerard tarafından Katolik bir askeri tarikata dönüştürülmüş ve Hristiyan hacıların korunması görevini üstlenmiştir. Tarikatın kuruluşu, Papa II. Paschal’ın 1113 tarihli bir fermanıyla resmen tanınmıştır. 1185 yılında Kutsal Roma İmparatoru Frederick Barbarossa tarafından Hospitaliyerlere imparatorluk içinde koruma ve ayrıcalıklar sağlanmıştır.

Tarikatın, askeri gücünü oluşturan şovalyeler ve hastalarla ilgilenen rahipler olmak üzere iki sınıf üyesi vardır. Askeri kolu, Tapınak Şovalyeleri ile birlikte Ortadoğu’da Müslümanlarla şiddetli çatışmalara giren en önemli Hristiyan askeri güçlerinden sayılmıştır. Siyah cübbe üzerine beyaz haç Hospitaliyerlerin ayırıcı simgesidir.

Müslümanlar Kudüs’ü 1187’de tekrar ele geçirdiğinde Hospitaliyerler Trablus bölgesine sığınmış, 1291’de Akra’nın da fethedilmesiyle Kıbrıs’a kaçmak zorunda kalmışlardır. Oradaki politik karmaşadan rahatsız olan Hospitaliyerler tamamen kendilerine ait bir üs elde etmek üzere Rodos’a saldırmışlar ve iki yıllık bir süreç sonunda 1309’da Fulkes de Villaret’in liderliğiyle adayı tamamen ele geçirmişlerdir. 1312’de Tapınak Şovalyeleri dağıtılınca onların mülklerinden önemli bir bölüm Hospitaliyerlere geçmiştir.

Hospitaliyerler 1444’de Memlüklerin, 1480’de de Fatih Sultan Mehmet’in saldırılarına direnmişlerdir. 1522’ye kadar Rodos’ta kalan Şovalyeler bu tarihte Kanuni Sultan Süleyman’ın gönderdiği büyük bir donanma tarafından yenilgiye uğratılmışlar ve Sicilya’ya çekilmek zorunda kalmışlardır. Bir süre oradan oraya dolaşan Hospitaliyerler nihayet Malta adasına yerleşmişlerdir. 1565’da Turgut Reis’in komutasındaki başka bir Osmanlı donanması Malta’ya saldırdıysa da başarılı olamamış, Turgut Reis bu savaşta şehit düşmüştür.

Avrupa’da Protestanlığın yayılması Katolik Hospitaliyerlerin mali gücünü azaltmıştır. İngiltere ve Prusya’daki mülklerini kaybetmişlerdir. Hospitaliyeler Rus Donanmasında ve ihtilal öncesi Fransız ordusunda önemli görevler üstlenmişlerdir. Fakat Fransız ihtilalinden sonra Fransa’yı terketmek zorunda kalmışlar ve oradaki zenginliklerinden de olmuşlardır. Akdenizdeki tek kaleleri olan Malta 1798’de Napolyon tarafından ele geçirilmiştir.

Tarikat, Malta’yı kaybettikten sonra Avrupa’da kendine yer bulmak için krallarla ve yöneticilerler görüşmüş, şovalyelerin bir çoğu Rusya İmparatoru tarafından St. Petersburg’a yerleştirilmişlerdir. Karşılık olarak Hospitaliyeler Rus İmparator I. Paul’ü büyük üstatları seçmişlerdir. Fakat 1801’de Paul öldürülmüştür. 1803’de Roma’da katolik bir üstatla yola devam etmişlerdir. 1879’a kadar büyük üstatları olmayan Hospitaliyerlere Papa XIII. Leo tarafından o yıl bir Büyük Üstat atanmış ve o tarihten sonra insani ve dini faaliyetlerde bulunan bir organizasyon olarak yola devam etmişlerdir.

Bu geleneğin en büyük temsilcisi olarak SMOM (Sovereign Military Hospitaller Order of St. John of Jerusalem of Rhodes and of Malta – St. John, Rodos ve Malta Bağımsız Askeri Hospitaliyer Tarikatı) tanınmaktadır. Malta Kadınları (Dames of Malta) tarikatın bayanlar için uzantısı niteliğindedir.

İngiltere’de de bir uzantıları bulunmaktadır. İngiltere’deki mallarına el konan Hospitaliyerler Fransa’daki uzantıları tarafından “Kudüs’lü St. John Kutsal Tarikatı” adıyla yeniden örgütlenmişlerdir. Kraliçe Viktorya 1888’de bu tarikatı tanımış ve İngiliz topraklarındaki faaliyetlerine izin vermiştir. Şu an en iyi bilinen çalışmaları St. John Ambulans hizmetidir. Bu örgüt SMOM tarafından ancak 1963’te tanınmıştır.

Alıntıdır.