Gerçeklik ve İdeal Güzellik

GERÇEKLİK VE İDEAL GÜZELLİK

İTALYAN HAYRANLIĞI XVI.YY

Fransız sanatı, özellikle de Rosso ve Primaticcio'nun alegonik ve erotik,zarif ve gözterişe önem veren bir saray sanatı geliştirdikleri Fontainebleau okulu üzerinde etkilidir.Ama Laval Beyi'nin ıv. Henry'yi önceki modellerden uzaklaştırmak için 1600'de Sully'ye hitaben yazdığı arıza, değişik bir zevk anlayışını ortaya koymaktadır.

"Kralların konakları ve sarayları öylesine yüze.öylesine saygıdeğer öylesine kutsal yapılardır ki, buralarda din ile ilgisi olamyan anlamsız, uydurma ve iffetsiz birşey görmek bir tür kirlenme ve günahtır."

Sanatçılar bundan böyle mitolojiden değil, Fransa tarihinden esinlenmelidir. Ama bu düşünce taraftar bulamaz ve ressamlar Antik çağ masallarından bölümler çizmeye devam ederler.

Bununla birlikte sanatçılar değerlerini başka konularla yenileyeceklerdir; ilk defa en sıradan gerçeklikden alınan konular resme yansıyacaktır.Zaman zaman birbirine karışan bu iki akım, bütün XVII. yy. boyunca Fransız resmini etkileyecektir.Fransa'da çalışan ressam sayısı (üçbini Paris'te olmak üzere) beşbin olarak tahmin edilmektedir.Bu da önemli bir sanat üretimi (beş milyon tablo) anlamına gelir.Bu bolluğun nedeni, muhtemelen Din Savaşları sırasında meydana gelen yıkımlar ve yağmalar, ama aynı zamanda müşteri kitlesinin genişlemesidir. Tarihi resimler kiliseleri, sarayları ve soytarıların konaklarını süslemeye devam etmekle birlikte, toplu portre, manzara ve natürmort gibi daha alçak gönüllü yeni türler burjuvazi tarafından çok rağbet görmektedir.

http://www.greatbassviol.com/images/boulogne.jpg

GERÇEKLİĞİN RESSAMLARI

1934'TE PARİS' TEKİ ORANGERİE MÜZESİNE AÇILAN SERGİ BU ADI TAŞIYORDU.BU SERGİ İLE LENAİN KARDEŞLER VEYA GEORGES DE LA TOUR GİBİ O GÜNE KADAR PEK TANINMAYAN SANATÇILAR KAMUOYUNCADA TANINMIŞTIR.

Yarım yüzyılı aşkın süredir bu ressamların ünü sürekli artmaktadır.Bu sanatçıların özgün katkıları özellikle üç alanda hissedilmektedir; yoksul insan,günlük yaşam resimler ve natürmortlar.

Le Nain Kardeşler (Antoine ve Louis 1648.) ve Mathieu (ykl.1607-1677) Fransa'nın kzueyinde doğmuştur. Bu ünlü sanatçılar kendilerini, ait olmadıkları ama çocuklukları sırasında gözlemiş oldukları köylülerin resmini yapmaya adarlar.Kuşkusuz bu seçimi kişisel bir eğilimden çok dönemin zevklerine bağlamak gerekir.Son derece duru bir görünümü olan bu tablolar da belkide , henüz bize ulaşmamış bir mesaj gizlenmektedir. Bu eserlerde neler görülmektedir? Bir demirci ocağı, bir mutfakta ocağın ölgün ışığında örgü ören bir kadın ressama poz veren Mutlu Aile ve Köylülerin Yemeği (bu iki tablo da Louvre Müzesi'ndedir.).

Pitoreske ve ayrıntıya düşmeyen bu eserlere bu adlar, eleştirmenler tarafından verilmiştir.Burada Flaman lara özgü yeme içme alemleri ve yemek hazırlıkları değil, dönemin vaizlerinin de belirttikleri gibi, İsa'nın Son Yemeği'ni hatırlatan bizi ailenin (tablo da her yaştan insan vardır.) ve yemeğin kutsal niteliği üzerine düşünmeye çağıran kapalı bir ağır başlılık söz konusudur.

Bu başka taşralı ressam olan Lorrain'li Georges De La Tour (1598-1632) çoğu zaman bir mumdan yayılan gizli bir ışıkla karanlık arasında ki belirgin kontrastın benimsenmesinde olduğu kadar, yaşlılık ve çirkinlik üzerinde ki ısrarı bakımından da Caraviggo'ya yakındır: "gece" sahneleri olarak anılan bu sahneler Le Nain'lerin resimlerinden daha da gizemlidir.Kundağa sarılı yeni doğmuş bir bebeğin üzerine eğilen bir köylü kadının çizgilerinde, Meryem 'i ve Çocuğunu görmek kolaydır; bir diğer tabloda ki yaşlı marangoz hiç kuşkusuz mesleğini İsa'ya öğreten peygamber Yusuf'tur; ama Pireli Kadın adı verilmiş tabloya bakılacak olursa tırnakları arasında bir böceği ezmekte olan bu kadının davranışı ne anlama gelmektedir?Başında bir şamdanın olgun ışığında kendisini inceleyen bir kadın duran bu oturan yaşlı adam Karısı Tarafından Alaya Alınan Eyüp'müdür?

1934'de açılan sergide eskiden İspanyol okulana maal edilen ve sanat tarihçisi Charles Sterling tarafından La Tour'un gün ışığını kullandığı tablolarının en güzeli ve aynı zamanda XVII. yy. Fransız resminin şahaseri oalrak kabul edilen Viyel Çalgısı da (Nantes müzesi) yer alıyordu.Dönemin acılarını çok iyi yansıtan bu hem gülünç hem acınacak durumdaki halk adamının büyük bir derebeyi, belki de Lorraine dükü için yapıldığı sanılmaktadır.

Hollanda kökenli olan günlük yaşam resimleri çoğu zaman belirsiz bir iç mekanda, zaman zaman bir köy kahvesinde kendilerini içkiye veya şans oyunlarına veya falcılık gibi pek iyi gözle bakılmayan havailiklere kaptırmış insanları bir araya getirir. Muhtemelen tasasız bir gençliğe ibret (ders) vermek amacıyla resmedilmiş olan üç kağıtçılar ve falcı kadınlar, Caravaggio çizgisinde ki resmin en ünlü konularıdır.

Valentin,Claude Vignon ve Nicolas Regnier, Caravaggio'nun ölümünü izleyen üç yıl süresince Roma'da kalırlar. Bunlardan yalnız Valentin De Boulogne (1591-1632) daha XVII. yy. 'da üne kavuşacaktır. Bir Meyhanede Toplantı (Laouvre Müzesi) Valentin'in örnek kompozisyonlarından biridir; kadınlar ve şarap,flüt çalmaya çalışan yarı uykulu delikanlıyı yıkıma sürükleyecektir.

Natürmortların da ahlaki ve alegorik bir anlamı mı vardı?

Jaques Linard veya Lubin Baugin'in yaptığı Beş Duyu gibi kompozisyonlar da kuşkuya yer yoktur.Çiçekler ve kelebekler hayatın geçiciliğini ve kristal kafatası ve mum ise pamuk ipliğine bağlı olduğunu hatırlatmaktadır. Bunlar Flaman şölen sofralarının bolluğu ile karşıt bir ağır başlılık sergileyen "Geçici Şeylerdir".